hetianyulilaibeirenmensuoshuzhi,youguangyihexiayizhifen,guangyihetianyuyitoushanshi、yangqishiweizhuyaokuangwudeyushi,baokuozhong(xinjiang、qinghai、liaoning)、eluosi、jianada、luomaniya、hanguochanchudetoushanshileiyushi,yijiqitagegedifangchandetoushanshileiyushi。
新疆和田玉zhuyaofenbuyutalimupendizhinandekunlunshan——aerjindiqu,zheiyidiqufenbuzhezhongduodehetianyuyuanshengkuangchuanghekuangdian,kuangdaiyanshenzaishache-tashenkuergan、hetian-yutian、qiemoxianyue1500qianmizhang,haiba3500-5000midekunlunshanbeipogaoshanshang。zaikuangdaizhouweideyulongkashenhe(baiyuhe)hekalakashenhe(moyuhe)dengheliudeshangyoujizhiliuzhong,haichuchanhetianyudeziliao。
自东向西可分为三大矿区:
1、若羌——且末矿区
gaikuangquzhuyaochanbaiyu、qingbaiyu、qingyu,zhiliangtonghetian--yutiankuangqu,zhuyaokuangchuangyousanchu,junfenbuzaiqiemoxianjingnei。qiemoxianlishubayinguolengmengguzuzizhizhou,jingneikunlunshanheaerjinshanyunzangzhefengfudehetianyuziyuan,weixinjianghetianyushanliaodezhuchandi,yichanliangduo、pinzhongquan、kuaitidaerwenming。jutongji,zi1973niangaixianjiankuangdao2002niande30nianli,xianhoucaiyu2870dun,zujianzaihetianyuchandidezhongyaodiwei。
gaixianyijingfaxianhetianyuchandi8chu,kaicaiqiyeyousanjia,tanmingchuliang2wandun,zhuyaoshiqingyu、qingbaiyuhetianbaiyu。muqianzhuyaokaicaidekuangshanyoutatelekesu、tashensayi、younusisayi、bulakesayi、hadalikeqitaidengyukuang。
tatelekesuyukuangshiquanjiangchanhetianyushanliaodezhuyaokuangshan,kuanghuadaiguimoda,youduotiaokuangmaihekuangti,zhuchanqingbaiyuheqingyu,yijitangyuhebaiyu,niankaicailiang60dunzuoyou。tashensayi(dangdichengyuankuang)kuanghuadaishijiqianmi,chanbaiyu、chanqingbaiyu,suirankuangduo,dannianchanliangjiaoshao。
qiemosuochanhetianyuduoweiqingbaiyu,youshaoxubaiyuheqingyu,zhiyouliangda,shichangzhongzuiwenmingdetangyu。gaixianbujinshanliaochanliangda,ziliao、shanliushuiyu、chaziyu、gebiyudoubijiaofengfu。tashensayihezhongcengduocifaxiandaziyu。gebiyuzhuyaochanyuwashixiaxiang,tongshiconghadelikedaotashensayijinshandegebitanshangdouyoufaxian。
ruoqiangjingneitongyangyoufengfudehetianyuziyuan,muqianyikaicaidekuangdianyou8chu,junfenbuzaiaerjinshanzhong,yiqingbaiyu、huangyudengweizhu。youqidaiyouhuangsedehetianyuziyuanfengfu,zhuyaopinzhongyouhuangkou、qinghuangdengduozhongyanse。suiranchuchanqingyu,danbufenkuangshanyushizhiliangjiaocha。gaixianyechanshuiliao,zhuyaochanchuzaijingneidejidaheliuzhong,qizhongmilanheshiyushifujiqu,dangdirencengduocizaihezhongfaxianyushi。
新疆和田玉貔貅
2、和田——于田矿区
gaikuangquzhuyaochanbaiyu、qingbaiyuheqingyu。zhuyaokuangdaiyou4chu,qizhongyutian、hetiangeyichu,pishanxianliangchu,suochandehetianyuzhiliangjunjiaogao。
yutianyuancheng“yutian”suyou“baiyuzhixiang”demeicheng。zitangdaikaishijiushihetianyudezhuyaochandi,qingdaizhiminguoshiqishiyuhetian、yeerqiangyiyang,weizhongyaodesandahetianyuchandizhiyi。qijingneikunlunshanmaizhongduandekashenkashentage,beidangdirencheng“qunyuzhishan”,shilishishangzhongyaodehetianyuchandi。
zuizhumingdeshialamasididuan,taweiyuyutianxianliushencundongnan,keliyahezhiliudeyuantou,kuangquhaiba4500mi,juzuijindegongluxian40qianmi,jiaotongkunnan,zhijinkuangshandeyuliaoyiranyikaodangdituogonghuomaolvbeixiashanlai,suozoude“langdao”jingxindongpo。qidibiaojiqianbuzhuyaoshiyouzhidebaiyuheqingbaiyu,shishijieshanghanyoudebaiyukuangshan,woguomuqianweiyichuchanchunbaiyudeyukuang。muqiangaikuangrengranzai“yangjiakeng”he“qijiakeng” yuanyoudekuangkoukaicai,meinianchanchubaiyushanliaoliangsandun,zhiliangrengranshihetianyuzhongzuihaode。
hetianxianshilishizhumingdehetianyuchandi,zheilijichuchanshanliaoyu,youchuchanchimingzhongwaideziyu。chanshanliaoyudezhuyaoyouagejugai、aomishadengchu。agejugaididuanweiyuyutianxianheishannanhanniyayilakeheshangyouxuexianfujin,weishuqiannianlaishiyudezhuyaodiquzhiyi,chuchanyangzhibaihemoyu。aomishadiduanweiyuhetianxiankashentashenaomishacunnan,suochanyushizhiliangbuhao,suoyizaihetianyuzhongmingqijiaodi。
celeshiweiwueryu“hongzao”deyinyi,celexianjingneidehetianyukuangzhuyaozaihanuyuetididuan。gaididuanweiyucelexiannuerxianghanuyuetihe,haiba3200mi,jugongluxian30qianmi,jiaotongbijiaofangbian。hanuyuetikuangshangudaicengkaifaguodehetianyu,beichengwei“take”kuang。“take”zaiweiyuzhongshi“shan”deyisi,yinweinuerfujinbailizhineibuchanyu,jiubahanuyuetideyukuangchengweishankuang。
celechuhetianyushanliaokuangdianwai,haishigebiyudezhuyaochandi。chanyudiyucongxianchengdaokunlunshan200duoqianmigebitanshangdeceleheliangan,yizhiyanshendaoqiahagongluliangpang。zaikunlunshanjiaoxiadeqitaqiulingdidai,yefaxianyougebiyu,youbai、huang、qinglv、qinghui、bilv、molvdengyanse,kuaiduduobuda,houduyebugou,chengbopizhuangdejuduo,danyechangyoujingpinbeifaxian。
新疆和田玉
3、莎车——叶城(塔什库尔干)矿区
gaikuangquyizhiyuanshengkuangchuangyoudatong、mierdai。kulangneigudengchu。suochanhetianyuyiqingyuweizhu,yeyoubaiyuchanchu。qingyukuangquzhuyaofenbuzaishache---tashenkuerganxiannei。
yechengxianweiyeerqiangdejiancheng,yinyeerqiangheerdeming,weiwueryuwei“kageleke”。suoyimuqianrengyourenjiangyechengchuchandeyushichengweiyeerqiangyu。yeerqiangdiquzigujichanyu,qingdaizaiqipanxiangdemierdaishan,xihexiuxiangdequepuheyaolongjunyouguodaguimodekaicai。muqian,mierdaikuangdeyushirengzaikaicai,danjibenkujie,zhiyoufujindenongmuminzailingxingcaishi。gaikuangyinandeyaolong,xinandebashenquepu,dongnandeyulvsaidengdidouzhaodaolexindeyukuangdian。xianzaizhuyaokuangshanzaixihexiuxiang,chengweixueyanuoteyushikuang,zhuyaoyiqingbaiyuhetangbaiyuweizhu。kaicaichuqi,chanliangbuwending,zi1996niancaiyongdaxingjixieyihou,meiniankaicaiyu60-70dun。xianzaiyechengquanxianmeiniankekaicaiyue100yudun。
chukunlunshankuangquwai,huaguihetianyufanchoudehaiyoulianggezhuyaokuangqu:
1、tianshankuangqu :gaikuangquzhuyaochanbiyu,yinjutizaimanasixianjingnei,gusuchengwei“manasibiyu”;manasibiyudetedianshi:yansechengbocailv,jiazayoudianzhuangdehetiaozhuangdebaiban,tongshihaicunzaiyoumodian。 manasichuchandebiyuyansexianyan,yuzhixini,guangzelianghao。
2、aerjinshankuangqu:gaiquyuneisuochanyushiyeneichengwei“jinshanyu”,zhuyaoweibiyu,qitezhengyutianshankuangqudebiyufeichangxiangsi,danyixieyuzhiyouyumanasibiyu。chubiyuwai,gaiquchuchandehetianyuhaiyoushaoliangdeqingyu。